Cees, directeur van een hotel in Amsterdam, en een oude bekende, kwam zonder afspraak mijn kantoor binnen lopen. Hij riep: “Dit wordt een ontslag op staande voet! Een fles champagne, van mij, onder werktijd!” Hij was woest.
Ik was bezig met een dagvaarding die de deur uit moest, het kwam niet goed uit. Ik legde het dossier weg, en hoorde hem aan.
Een medewerker, de sommelier van het restaurant in het hotel, had onder werktijd een dure fles champagne geopend, en deze samen met twee collega’s opgedronken aan de bar. Die fles was niet afgerekend. Er waren ook nog klanten in het restaurant.
Dit incident ontdekte Cees een paar dagen later. Hij was op hoge poten naar de sommelier gegaan, en hij had hem, direct, ontslagen. Cees had de sommelier nog wel de kans gegeven het uit te leggen. Met de uitleg, dat de sommelier de fles champagne had opgeschreven en hem later had willen afrekenen, nam Cees geen genoegen. Hij had het ontslag op staande voet bevestigd per mail. Precies zoals ik hem in een eerdere zaak had geleerd: alles bevestigen.
Een week later werd hem -via een deurwaarder nog wel- een brief bezorgd van een advocaat van de sommelier, die het ontslag op staande voet aanvocht.
Cees gooide de brief op mijn bureau. Verontwaardigd keek hij mij aan.
Ik las de brief, en aan mij de schone taak om Cees uit te leggen dat zijn zaak misschien niet helemaal waterdicht was.
Een ontslag op staande voet luistert nauw. De kans dat een ontslag het bij de rechter niet haalt, is groot. Zeker als je de formaliteiten niet in acht hebt genomen. Ik ben nooit al te happig op een ontslag op staande voet.
# Tip 1. dringende reden voor een ontslag op staande voet: fles champagne van werkgever onder werktijd
Voor een ontslag op staande voet is een dringende reden vereist. Zo dringend dat van de werkgever niet verwacht kan worden dat hij de werknemer nog maar een minuut tolereert op het werk. Een dringende reden is bijvoorbeeld diefstal, bedreiging, dronkenschap tijdens dienstverband.
Ik ben van mening dat wat er gebeurd was, op zich dringend genoeg was: onder werktijd een fles champagne drinken en het niet afrekenen van deze fles. Dit kan echt niet.
# Tip 2. het ontslag op staande voet moet onmiddellijk gegeven worden
Na ontdekking van de dringende reden moet het ontslag onmiddellijk gegeven worden, met mededeling van de redenen.
Het is verstandig om hoor en wederhoor toe te passen: je weet maar nooit of jij de feiten wel juist voor ogen hebt. Of misschien heeft je medewerker een verklaring. En je kunt de informatie die je hebt gekregen gebruiken in je uiteindelijke beslissing.
In de zaak van Cees: so far, so good.
Heb je je twijfels? Ga niet een paar dagen zitten nadenken, terwijl je je medewerker gewoon door laat werken. Dan kun je later niet meer hard maken dat je hem niet meer kon tolereren op de werkvloer.
Wil je overleggen met een arbeidsrechtadvocaat? Dat kan natuurlijk. Maar schors hem dan meteen en bevestig dat schriftelijk. Leg uit dat je juridisch advies wilt inwinnen.
# Tip 3. het ontslag op staande voet moet schriftelijk bevestigd worden
Het ontslag op staande voet moet schriftelijk bevestigd worden: de dringende reden moet vermeld worden. Is er sprake van een combinatie van redenen? Dan is het belangrijk dat iedere dringende reden op zich zelf ook een grond voor ontslag op staande voet bevat.
Stel dat één dringende reden het niet haalt bij de kantonrechter, dan heb je altijd nog de andere. Leg uit dat je je ontslag baseert op de combinatie van factoren, maar ook op iedere reden afzonderlijk.
# Tip 4. de inhoud van de ontslagbrief luistert nauw
De inhoud van de bevestigingsbrief luistert nauw. Cees ging hier verkeerd. Hij bevestigde dat hij de sommelier op staande voet ontsloeg, omdat hij een fles champagne had verduisterd, en deze onder werktijd met zijn collega’s had zitten drinken. Een combinatie van factoren, zonder dat Cees aan gaf dat hij zich ook op iedere reden afzonderlijk baseerde.
Hieronder leer je hoe dat een probleem kan opleveren.
# Tip 5. vermijd strafrechtelijke termen zoals: een fles champagne “verduisterd”
Vermijd strafrechtelijke termen: verduistering is een strafrechtelijk begrip. Je moet bewijzen dat de sommelier opzettelijk de fles champagne heeft weggenomen. Dat kan een probleem opleveren om dat te bewijzen.
Omschrijf liever wat er is gebeurd, namelijk dat hij zonder toestemming en zonder betaling die fles champagne heeft weggenomen.
Het verwijt “verduistering” krijg je waarschijnlijk niet bewezen. En omdat Cees niet heeft aangegeven dat hij zich ook op ieder feit afzonderlijk baseert, kan een kritische kantonrechter daar moeilijk over doen.
# Tip 6. alle omstandigheden spelen een rol
De kantonrechter houdt rekening met alle omstandigheden van het geval. Ook met de persoonlijke omstandigheden. Bij een ontslag op staande voet van een werknemer die al meer dan 30 jaar bij je in dienst is, en waarschijnlijk geen nieuwe baan meer zal kunnen vinden zal de kantonrechter kritischer zijn dan bij iemand die 2 jaar voor je werkt.
Gelukkig voor Cees deed ik, naast het verweer voeren in de ontslagzaak, die door de advocaat van de sommelier was aangespannen, nog iets anders:
# Tip 7. (en een niet onbelangrijke tip). Het gebeurt dat advocaten deze stap niet nemen. Eeuwig zonde.
Ik diende meteen een voorwaardelijk ontbindingsverzoek in. Dat houdt in dat je de kantonrechter verzoekt de arbeidsovereenkomst te ontbinden, voor het geval het ontslag op staande voet geen stand kan houden.
Grond voor dit verzoekschrift was het wegvallen van het vertrouwen.
Het ontslag op staande voet werd, zoals ik al verwachtte, niet gehonoreerd op formele gronden. De arbeidsovereenkomst werd wel voorwaardelijk ontbonden. En terecht: geen schadevergoeding, zoals de sommelier nog had verzocht, vanwege zijn lange dienstverband.
Tot slot:
Heb jij een medewerker die je wilt ontslaan? Op staande voet? Maar twijfel je? Aarzel niet te lang om contact met me op te nemen. Snelheid is geboden.
Foto: Kunst en Kadootjes, Kunsthandel annex Lijstenmakerij in Gorinchem,
en lees ook eens mijn pagina over de “Social Enterprise” The Elephant Parade, een sympathiek initiatief om aandacht te vragen voor de Aziatische olifant, die met uitsterven wordt bedreigd.
