Een “wet werken waar je wilt”. Dat klinkt in de nadagen van de coronamaatregelen anno 2022, als goud.
Zeker voor werknemers.
Wetsvoorstel “wet werken waar je wilt”
Deze wet is overigens nog geen wet, het is een voorstel. Of het voorstel het gaat halen, is de vraag, want er is ook wat kritiek op dit wetsvoorstel. Willen we wel dat de overheid zich hiermee bemoeit? Dit is iets wat werkgever en werknemer in onderling overleg zouden moeten kunnen oplossen, hoor je vaak.
Ook omdat het afhankelijk is van de omstandigheden, of het wenselijk is dat een werknemer voornamelijk van uit huis werkt. Als het al mogelijk is, natuurlijk. Een ICT functie leent zich eerder voor thuis werken, dan een functie als productiemedewerker. Ik kan me ook indenken dat de ene persoon (werknemer) meer geschikt is om thuis te werken dan de andere persoon. De ene persoon heeft meer structuur of aansturing nodig, dan de andere.
Advies thuiswerken (corona)
Per 15 februari 2022 is het advies voor thuiswerken deels losgelaten: het advies luidt nu: werk maximaal de helft van de werktijd op kantoor. Naar verwachting wordt het advies in de loop van het jaar helemaal losgelaten.
Instructierecht werkgever
Dan heb jij het als werkgever weer voor het zeggen, voor het aanwijzen van de werkplek dan. Dat volgt uit het instructierecht dat de werkgever heeft: de gezagsverhouding die er bestaat tussen werkgever en werknemer.
Voordelen thuiswerken
Dat thuiswerken bevalt werknemers goed. Er zijn vele rapporten in omloop waaruit we kunnen opmaken dat een werknemer die thuis mag werken tevredener is, productiever is, reistijd kan besparen. Ook minder ziek, want van kantoortuinen worden we ziek, is gebleken. Allemaal positieve berichten.
Vooral werknemers met kinderen en de oudere werknemers geven aan dat ze thuiswerken plezierig vinden. Jongere werknemers hebben meer behoefte aan sociale interactie. Toch zullen veel werknemers een groot voorstander zijn van een “wet werken waar je wilt”. ’t Klinkt ook zo makkelijk.
Dus, kom maar door met die “wet werken waar je wilt”!
Nadelen thuis werken
Maar het is natuurlijk niet alleen maar halleluja, met dat thuiswerken. Het gemis van het dagelijkse (priet)praatje bij het koffieapparaat met de medecollega’s, het niet makkelijk even bij elkaar binnen lopen voor een vraag of overleg, de sociale aspecten dus. Vooral onder jongeren is het aantal werknemers dat met burn out klachten (tijdelijk) is uitgevallen gestegen. Er schuilt ook het gevaar van een minder sterke scheidslijn tussen werk en privé, bijvoorbeeld door ’s avonds nog even achter de pc kruipen. Of je werktelefoon constant checken, ook tijdens het eten of naar je Netflix serie. Er is ook minder structuur.
En wat te denken van het gevaar dat je veel minder beweegt als je thuis werkt. Ik hoorde Erik Scherder niet zo lang geleden op de radio vertellen dat thuis werken eigenlijk 8 uur thuis zitten betekent. Je kent Erik Scherder vast wel, hij komt veel op televisie. De hoogleraar Klinische Neuro- psychologie, die ons uitlegt hoe ons brein in elkaar zit, en ons voorhoudt hoe goed bewegen is, niet alleen voor je lichaam maar ook voor je brein. Luister hier naar dit item op eenvandaag.avrotros.
Wet werken waar je wilt: heeft de werkgever dan nog grip?
Maar ook vanuit werkgevers point of view kleven er nadelen aan het thuiswerken. Een veel gehoorde klacht is dat een werkgever de aansturing lastiger vindt, de afstand is letterlijk groter. Of dat hij geen controle heeft over zijn werknemers. En dan niet alleen in de zin van “wat spookt hij de hele dag uit?”. Maar ook dat je als werkgever niet goed in de gaten kunt houden, hoe het nou met je werknemer gaat. Vereenzaming is bijvoorbeeld een risico dat aan het thuiswerken kleeft.
Ook zorgt werken op kantoor met collega’s voor onderlinge verbinding, de broodnodige team spirit, zullen werkgevers opperen.
Werkgever verantwoordelijk voor goede en veilige arbeidsomstandigheden
Verder ben je als werkgever verantwoordelijk voor een goed ingerichte werkplek voor je werknemer. De werkplek moet ergonomisch verantwoord zijn. Ook als je werknemer thuis werkt moet jij zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden. Lees hier wat de rijksoverheid over dit onderwerp te zeggen heeft.
Stel je voor dat je werknemer thuis zit te werken aan de keukentafel, op de harde keukenstoel, en vervolgens chronische nekklachten ontwikkelt. Dat kan, buiten dat het natuurlijk geen wenselijke ontwikkeling is voor je werknemer, aardig in de papieren lopen voor jou als werkgever. Het is immers jouw verantwoording dat de werkplek goed en veilig is, waar je werknemer ook werkt.
Wat staat er in de Wet Flexibel Werken?
De Wet Flexibel werken geeft je werknemer, onder bepaalde voorwaarden, het recht om een aanpassing te verzoeken van de arbeidsduur, de arbeidsplaats en de werktijd. Zo moet hij langer dan 26 weken bij je in dienst zijn en moet hij het verzoek 2 maanden voor de gewenste ingangsdatum doen. Verder mag hij ieder haar opnieuw een verzoek indienen.
Jij bent verplicht met je werknemer over dit verzoek te overleggen.
Je moet het verzoek om aanpassing van de arbeidsduur of werktijd in principe altijd inwilligen. Behalve als zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten.
In de wet staan voorbeelden van de zwaarwegende belangen opgesomd. Het komt er op neer dat je het inwilligen van zo’n verzoek pas kunt afwijzen als het zou leiden tot ernstige financiële problemen, of dat je het organisatorisch niet voor elkaar krijgt. Of de veiligheid van je bedrijf zou in gevaar komen.
Belangrijke tip:
Je moet schriftelijk motiveren waarom je het verzoek afwijst (of afwijkt van het verzoek), en wel een maand voor de gewenste ingangsdatum van de wijziging. Doe je dat niet, dan mag je werknemer werken zoals hij wil.
Deze wetgeving geldt voor ieder bedrijf met meer dan 10 werknemers. Voor een bedrijf met minder werknemers geldt dat je zelf een regeling moet treffen, waarbij je rekening moet houden met de belangen van je werknemer.
Het is dus: “ja, tenzij” bij verzoek om aanpassing van de werktijden en werkduur
Het verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats is een ander verhaal. Dat verzoek mag je, na overweging, afwijzen. Je moet er dus wel over nagedacht hebben, en je moet het met je werknemer overleggen indien je het afwijst. Je kunt dit verzoek onder de huidige wetgeving makkelijk afwijzen. Dat makkelijke afwijzen is iets waar de “wet werken waar je wilt” een stokje voor wil steken.
En wat staat er in het wetsvoorstel “wet werken waar je wilt”?
Eigenlijk is het wetsvoorstel een uitbreiding van de wet flexibel werken.
Het verzoek van de werknemer om een aanpassing te doen voor wat betreft de werktijden en de werkduur blijft ongewijzigd. Jouw verplichting om dat verzoek in principe in te willigen is ook ongewijzigd gebleven. Dus: “ja, tenzij”.
“Ja, tenzij” ook bij verzoek om aanpassing van de werkplaats
De “wet werken waar je wilt” wil dit gelijk trekken met het verzoek om een aanpassing van de werkplaats door je werknemer. Dus ook hierbij “ja, tenzij”.
Dat betekent dat als jouw werknemer vanaf nu thuis zou willen werken, jij dat in principe moet honoreren. Behalve als zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten. Het spreekt voor zich dat de functie zich er voor moet lenen, voor het thuiswerken. Ik noem maar, een zorgmedewerker kan zijn werk niet vanuit huis doen. Of een kassière in een supermarkt.
Bij een administratieve functie is dat niet zo voor de hand liggend. Stel je eens voor dat jouw administratieve kracht zijn werk vanuit huis wil verrichten. Jij ziet dat niet zitten omdat je weet dat hij sturing en structuur nodig heeft. En ook al die vertrouwelijke financiële stukken, je wilt eigenlijk niet dat die daar bij je werknemer op de keukentafel rondslingeren. Want daar gaat hij waarschijnlijk werken. Je weet dat hij geen eigen werkkamer heeft.
Zijn dat zwaarwegende bedrijfsbelangen? Ja, ik zou denken van wel: vertrouwelijke informatie en geen eigen werkkamer. Maar het ontbreken van structuur en sturing? Neem van mij aan dat het soms lastig kan zijn om hard te maken dat het niet wenselijk is dat deze werknemer thuis werkt.
Je werknemer wil vanuit Spanje gaan werken
Wat te denken als jouw werknemer besluit in Spanje te gaan wonen? En dan het verzoek doet om vanuit zijn huisje in Spanje thuis te mogen werken?
Hij heeft een ICT baan, en er zijn eigenlijk geen zwaarwegende bedrijfsbelangen op grond waarvan je dit verzoek zou kunnen afwijzen. Behalve dat hij eens per maand op kantoor moet verschijnen om te vergaderen. Maar ook dat valt op te lossen.
De “ja, tenzij” regel geldt voor alle landen binnen Europa, als hij daar maar zijn officiële woonplaats heeft. Volgens dit wetsvoorstel moet je het verzoek dus inwilligen. En je moet ook moeten zorgen voor een ergonomische werkplek, daar in Spanje. Ik denk in het geval van Spanje, naast natuurlijk aan het bureau met ergonomisch afgestelde bureaustoel, onder meer aan een goede airconditioning.
Deze wetgeving zal, volgens het voorstel, alleen maar gelden als je meer dan 10 werknemers in dienst hebt.
Wat vind jij van het wetsvoorstel?
Ik ben benieuwd wat jij er van vindt, van de “wet werken waar je wilt”. Ik persoonlijk zet er mijn vraagtekens bij. Ik kan me voorstellen dat je als werkgever niet altijd wilt dat je werknemers zelf kunnen bepalen waar zij werken. Hoe toon je aan dat er sprake is van een zwaarwegende bedrijfsbelang, als je met jouw werknemer een verschil van mening hebt over zijn plannen om thuis te werken?
Maar, de tijden veranderen, en corona heeft thuiswerken op de kaart gezet.
Tot slot:
Heb je naar aanleiding van dit blog bericht nog vragen, of wil je dat ik eens met je meekijk als je werknemer een verzoek tot aanpassing doet voor de werktijden, werkduur of werkplaats? Of wil jij juist als werknemer thuis gaan werken, maar is je werkgever het daar niet mee eens?
Bel of mail me, ik kijk graag wat ik voor je kan doen.
Foto: Kunst en Kadootjes
Lees ook mijn pagina over de sociale enterprise The Elephant Parade, een sympathiek initiatief om aandacht te vragen voor de Aziatische Olifant die met uitsterven wordt bedreigd.
Kunsthandel annex Lijstenmakerij in Gorinchem heeft een grote collectie van met de hand beschilderde olifantjes. *
