“Mag Lara jou bellen, ze heeft een vraag over haar vakantiedagen. Haar werkgever zegt dat haar nog openstaande vakantiedagen verjaard zijn.” Mijn vriendin Carlijn appte me, over haar 20 jarige dochter, Lara, die kennelijk niet al haar dagen had opgenomen.
Wat was het geval?
Lara, student, werkt zo’n 3 jaar in een lunchtentje als serveerster. Parttime, leuke bijverdiensten. Ze heeft volgens haar contract recht op 15 vakantiedagen per jaar. Ze heeft in het eerste jaar 5 dagen opgenomen, en zo ook in het tweede jaar. Haar plan is om haar vakantiedagen op te sparen voor een verre reis, deze winter. Samen met de vakantiedagen in het derde jaar heeft ze inmiddels een aardige hoeveelheid aan dagen opgebouwd.
Door die plannen lijkt haar werkgever nu een flinke streep te zetten. Hij heeft haar gezegd dat haar dagen van het eerste jaar verjaard zijn, en dat ze haar dagen van het tweede jaar voor 1 juli moet opnemen. Als ze dat niet doet, zullen die ook verjaren.
Heeft Lara’s werkgever gelijk?
In artikel 7: 640 BW staat dat je aanspraak op het minimum vakantiedagen vervalt na 6 maanden, tenzij je door omstandigheden je dagen niet hebt kunnen opnemen. Denk aan ziekte. Of je werkgever die je verhindert om de dagen op te nemen.
Betekent dat inderdaad dat je vakantiedagen per 1 juli van ieder jaar kunnen verjaren? Dus dat Lara’s werkgever gelijk heeft?
Zo simpel ligt het niet. Lees met me mee.
Allereerst moet je het verschil weten tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen. Want in artikel 7: 642 BW staat dat de bovenwettelijke vakantiedagen pas na 5 jaar verjaren. Er is dus een verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen. En een verschil tussen vervallen en verjaren.
Ik zal dat hieronder uitleggen. Ik zet ook nog wat andere interessante dingen over vakantie- en feestdagen voor je op een rijtje.
Lees ook mijn blog “Vakantie, behalve dat het leuk is, hebben we het ook nodig!” Daar staat ook het een en ander over vakantie uitgelegd, vanuit een werkgever, die geconfronteerd wordt met een pas gescheiden werknemer die geen zin heeft om (in zijn eentje) op vakantie te gaan.
Wettelijke vakantiedagen
Als werknemer heb je minimaal recht op 4 maal het aantal werkdagen/uren dat je per week werkt. Als je 32 uur per week werkt, in 4 dagen, heb je recht op 128 uur vakantie per jaar, ofwel 16 dagen per jaar. Bij een volledige werkweek van 5 dagen heb je recht op 20 dagen per jaar.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Alle extra vakantiedagen, zijn de bovenwettelijke dagen. Als in je contract staat dat je per jaar recht hebt op 25 vakantiedagen (bij een volledige werkweek), dan zijn die 5 extra dagen dus bovenwettelijk.
Mag jij zelf bepalen wanneer je je vakantiedagen opneemt?
In principe wel. Behalve als de dagen die jij vrij wilt nemen grote problemen oplevert voor je werkgever. Jouw werkgever moet dan wel binnen 2 weken nadat je je vakantie voorkeur hebt opgegeven, schriftelijk bezwaar maken. Doet hij dat niet, dan kun jij op vakantie gaan in de door jou aangegeven periode.
Ook heb je recht op tenminste 2 weken aaneengesloten vakantie. Of twee keer een week.
Mag je werkgever ook dagen aanwijzen?
Dat mag, als hij dat recht heeft bedongen in de arbeidsovereenkomst, het reglement, of het staat in de CAO.
Hij moet de dagen wel tijdig aanwijzen, zodat jij je daarop kunt voorbereiden. Bijvoorbeeld aan het begin van het jaar. En niet pas een paar weken voor de zomervakantie. Dan wordt het voor jou wel heel lastig om nog een vakantie te plannen.
Collectieve vakantie, bijvoorbeeld de bouwvakvakantie
In sommige beroepsgroepen bestaat de collectieve vakantie. Dan hebben alle werknemers uit de branche op hetzelfde moment vakantie. Denk aan de bouwvakvakantie of de schoolvakantie. Deze collectieve vakantie is vaak geregeld in de CAO of arbeidsovereenkomst.
Officiële feest- of vakantiedagen: officiële vrije dagen?
De (officiële) feestdagen, zoals Kerst, Pasen, Koningsdag, Nieuwjaarsdag etc. zijn geen wettelijke of verplichte vrije dagen.
In principe kan je werkgever van je verlangen dat je op die dag komt werken. Als je dat niet wilt, zul je vrij moeten nemen. Hij of zij kan die dagen ook aanwijzen als vakantiedagen.
Lees hier op Rijksoverheid welke dagen in Nederland officiële feest- of vakantiedagen zijn.
Betaald of onbetaald, de officiële feest- of vakantiedagen?
Dat ligt aan de afspraken die gemaakt zijn. In de meeste CAO’s en arbeidsovereenkomsten staat een aantal van die dagen benoemd als vrije dag, die door je werkgever worden doorbetaald.
Of een feestdagencompensatie, als je op een officiële feestdag moet werken, zoals in de horeca CAO. Volgens die CAO wordt op een feestdag gewoon gewerkt. Als je werkt op een officiële feestdag, heb je recht op een compensatie.
Als je bijvoorbeeld een administratieve functie hebt, binnen de horecabranche, en je neemt vrij op zo’n officiële feestdag, zoals bijvoorbeeld eerste kerstdag, dan krijg je die dag als vakantiedag gewoon doorbetaald.
Maar wat, als jouw werkgever, eigenaar van een Marokkaans restaurant, wil dat je wel op eerste kerstdag komt werken en jij wilt vrij hebben op die dag?
Dat mag natuurlijk, maar dan moet je die dag gewoon opnemen als vakantiedag. Als je er voor kiest te werken op die dag, heb je weer recht op die feestdagencompensatie. In de horeca, omdat het zo in die CAO is geregeld.
Kijk dus altijd je CAO of arbeidsovereenkomst na op dit soort regelingen.
Vakantie en ziekte
Je bouwt tijdens je ziekte, zwangerschaps- of bevallingsverlof gewoon vakantiedagen op. Zowel wettelijke als bovenwettelijke.
Het kan zijn dat in de arbeidsovereenkomst of CAO iets anders is afgesproken over de opbouw van bovenwettelijke dagen tijdens ziekte. Dat je die niet opbouwt, of gedeeltelijk. Maar dat moet schriftelijk vaststaan. En dat mag niet voor je zwangerschaps- of bevallingsverlof worden afgesproken. Dat zou discriminatie zijn.
Als je ziek wordt tijdens je vakantie, dan worden jouw vakantiedagen ziektedagen. Je moet je dan wel op de gewone manier ziek hebben gemeld bij je werkgever. Je kunt niet achteraf zeggen, dat je ziek was tijdens je vakantie. En je moet voldoen aan je andere verplichtingen, zoals bereikbaar zijn voor je werkgever. Je mag ook niets doen wat je herstel belemmert.
Mag je je vakantiedagen laten uitbetalen?
Nee, de wettelijke dagen mogen niet uitbetaald worden. Die moet je in principe binnen 6 maanden na het (kalender)jaar dat je ze hebt opgebouwd opnemen.
De bovenwettelijke dagen verjaren pas na 5 jaar. Van die dagen mag wel worden afgesproken dat ze uitbetaald worden.
En hoe zit het aan het eind van het dienstverband? Als je nog dagen over hebt?
Aan het eind van het dienstverband maakt een werkgever een eindafrekening op, waaruit blijkt wat hij of zij nog aan de vertrekkende werknemer moet betalen. Zoals het laatste salaris, eventuele bonus, en ook de niet genoten vakantiedagen. Als je aan het eind van het dienstverband nog wettelijke vakantiedagen over hebt, mogen die wel uitbetaald worden.
Wat niet iedereen weet, is dat de werkgever ook een verklaring moet afgeven, waaruit blijkt hoeveel dagen niet zijn opgenomen door de werknemer. De werknemer mag deze dagen vervolgens opnemen bij zijn/haar nieuwe werkgever. Onbetaald, natuurlijk. Ze zijn immers al betaald door de oude werkgever. Dit is in artikel 7:641 BW geregeld.
Waarom eigenlijk dat verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen?
Vakantie heeft een functie. Naast dat vakantie vieren leuk is, heb je vakantie ook nodig. Even opladen, even rust, even geen stress. Even afstand, weg van je werk, van je baas en je collega’s.
Vakantie heeft een “recuperatie-functie”, zoals onze wetgever dat noemt. Vandaar die bepaling, dat wettelijke vakantiedagen binnen een half jaar vervallen. Doordat die dagen vervallen binnen een half jaar, bedenk jij je wel twee keer om ze niet op te nemen. En opsparen kan ook niet.
Zo wordt ook voorkomen dat je een stuwmeer van vakantiedagen opbouwt, zoals Lara eigenlijk wilde doen. Voor een werkgever is dat niet altijd even prettig, dat stuwmeer aan vakantiedagen.
Welk advies gaf ik Lara? En wat is nu het verschil tussen vervallen en verjaren?
Zijn Lara’s vakantiedagen nu wel of niet vervallen of verjaard?
Ik legde al uit dat artikel 7: 640 BW bepaalt dat wettelijke vakantiedagen na een half jaar vervallen.
“Vervallen” is definitief, je bent je rechten kwijt. Maar, lees door: bij vakantiedagen geldt een uitzondering !
Zware zorgplicht en informatieplicht van je werkgever
Let op! Vakantiedagen vervallen niet zomaar!
Van je werkgever wordt verwacht dat hij jou stimuleert om vakantie op te nemen, en je wijst op de gevolgen van het niet opnemen van de vakantie. Je werkgever heeft dus een zware zorgplicht (om jou te stimuleren je vakantie ook daadwerkelijk op te nemen) en een informatieplicht (om jou te informeren wat het gevolg is van het feit dat je je wettelijke vakantiedagen niet opneemt).
Als hij dat niet heeft gedaan, dan vervallen de wettelijke vakantiedagen niet. Lees, als je het interessant vindt, de volgende uitspraak eens van het Haagse Gerechtshof uit 2021. Het Hof heeft in deze uitspraak uitgelegd hoe het zit met de zware zorgplicht van de werkgever.
In artikel 7 :642 BW staat dat de bovenwettelijke vakantiedagen pas na 5 jaar verjaren.
“Verjaren” betekent ook dat je je recht op je vakantie kwijt bent, maar dit is niet zo definitief als vervallen. Je kunt de termijn van 5 jaar oprekken. Maar wees je er van bewust dat dat oprekken van die termijn wel goed moet gebeuren. In juridisch jargon: je moet de verjaring stuiten.
In Lara’s geval
geldt het volgende: de vakantiedagen van het eerste jaar zijn niet vervallen. Haar werkgever heeft haar nergens op gewezen, en haar ook niet gestimuleerd de dagen op te nemen.
Haar vakantiedagen van het tweede jaar? Dat ligt misschien anders. Haar werkgever wijst haar er nu wel op. Dat zou kunnen betekenen dat ze wel komen te vervallen als Lara ze niet opneemt.
Wat vind jij?
Stel, dat die werkgever Lara daar pas ergens in juni op wijst, dat per 1 juli haar vakantiedagen komen te vervallen. Kan die werkgever zich dan nog met succes beroepen op artikel 7: 640 BW? Wat vind jij?
Vakantie, behalve dat het leuk is, hebben we het ook nodig!
Ik heb aandacht aan dit onderwerp besteed in mijn Instagram-account, Facebook-account en LinkedIn-account (mei 2022). Check die accounts ook eens: Advocaat.Myriam of Myriam Supicic.
Heb jij nog vragen over vakantie en werk, als werkgever of als werknemer? Of heb je een andere vraag op het gebied van arbeidsrecht?
Welke vraag je ook hebt, bel of mail me, dan kunnen we in een kort en vrijblijvend gesprek bekijken wat ik voor je kan doen.
